لوله بدون درز یا به اصطلاح علمی لوله seamless، در ایران با نام لوله مانیسمان (که نام کارخانه سازنده آن است) شناخته میشود. در ابتدای بحث قصد داریم تا به تاریخچه تولید لوله بدون درز به روش نورد بپردازیم (که در ادامه درباره آن صحبت خواهیم کرد) که به سالها پیش میرسد. در اواخر قرن 19 میلادی، برادران مانیسمان هنگام کار در کارخانه خود متوجه شدند در روند تولید سوهان از شمش، اگر غلطکهای سوهان کاری نسبت به هم زاویه داشته باشند، هسته شمشها نرم شده و در نتیجه باعث سوراخ شدن مرکز شمش میشوند؛ بدین صورت لوله بدون درز به وجود آمد.
لوله بدون درز از فولاد جامد مشتق شده اند که به شکل ورق یا میله است و به شکل یک گرد جامد شناخته می شود. این نوع لوله ها به دلیل توانایی مقاومت در برابر فشار در مقایسه با سایر روش های فرایندهای تولید لوله و همچنین سریع و مقرون به صرفه بودن شناخته شده اند. از لوله های بدون درز به طور کلی در خطوط بنزین و همچنین لوله هایی که مایعات را حمل می کنند، استفاده می شود.
در این مقاله قصد آن داریم تا درباره لوله بدون درز و انواع آن، مزایا و معایب لوله بدون درز و لوله درزدار و طرز تهیه لوله بدون درز صحبت کنیم.
لوله بدون درز در سایزها و قطرهای متفاوتی تولید میشود و در بسیاری از صنایع از جمله لوازم خانگی، وسایل حمل و نقل مثل دوچرخه و موتورسیکلت و … استفاده میشود. از آنجایی که لوله بدون درز مقاومت بالایی دارند، از آن ها در صنایعی که نیاز به مقاومت دارند استفاده بالایی میشود. از جمله این مصارف میتوان به استفاده در لولههای نفت و گاز، مخازن سوخت گاز و همچنین به عنوان اجزای مکانیکی مقاوم در لوله تانک و در خودروها اشاره کرد. با توجه به مقاومت دمایی بالا، لوله بدون درز برای استفاده در سیستمهای لوله کشی بالاخص در پالایشگاهها بسیار مناسب هستند. (در نتیجه در کشور ما که یک کشور متمول از نظر ذخایر گازی است و از منظر آماری سومین کشور با حدود 18% از ذخایر گاز دنیا است، کاربرد بسیاری دارند)
تفاوت لوله بدون درز و درزدار اکثرا به علت تفاوت در روش تولید آن ها است. لوله بدون درز معمولا به صورت سنبه کاری چرخشی توسط اثر میلگردهای داغ روی شمش تولید میشود و هیچ درز جوشی در آن دیده نمیشود، اما لوله درزدار از ورقه فولادی تشکیل میشود، به این صورت که لبههای ورقه فولادی را به هم نزدیک میکنند و با جوش دادن آن ها را به هم وصل میکنند. در نتیجه به دلیل تفاوت در روش ساخت، این دو از نظر میزان استقامت نیز با هم فرق دارند. اگر بخواهیم به صورت سادهتر توضیح دهیم، فرض کنید که به شما یک استوانه مقوایی بدهند و یک صفحه مقوایی و شما باید با استفاده از منگنه، صفحه مقوایی را به شکل استوانه درست کنید. حال اگر به هر کدام از این استوانهها فشار مساوی وارد کنید، صفحه مقوایی به دلیل وابستگی به منگنهها امکان از دست دادن مقاومت را دارد و زودتر از استوانه مقوایی خراب میشود. از طرفی استوانه مقوایی فشار وارده را به صورت یکسان در خود پخش میکند و تعادل را راحتتر برقرار میکند. لوله بدون درز هم به همین صورت نسبت به لولههای درزدار دارای استحکام و مقاومت بیشتری است. ولی با توجه به روش ساخت، برای لولههای با قطر بالا ساخت لوله درزدار از لوله بدون درز راحتتر است. لازم به ذکر است که در لوله درزدار نیز انواع جوش وجود دارد برای نگهداری لبه های ورقه که بعضی از آن ها نیز از مقاومت خوبی برخوردار هستند مانند جوش U-joint، اما از نظر هزینه گران هستند و برای مواقع خاص استفاده میشوند.
لوله بدون درز معمولا به روشهای زیر تولید میشود:
1. تولید لوله بدون درز از شمش: در این حالت شمش را در کوره تا دمای مورد نظر حرارت میدهیم و سپس در قالب قرار گرفته و سنبه را به مرکز آن شلیک میکنیم تا لوله بدون درز مورد نظر حاصل شود. درباره این روش در انتها به طور مفصل صحبت خواهد شد.
2.تولید لوله بدون درز با کمک نیروی گریز از مرکز: در این روش شمش کاملا ذوب میشود و سپس در مجموعه گریز از مرکز ریخته میشود و پس از شکل گیری از قالب مورد نظر خارج میشود.
همانطور که در بالاتر به تفاوت مراحل ساخت لوله بدون درز و لوله درزدار اشاره شد، در قسمت پایانی مطلب به توضیح کاملتر مراحل ساخت آن ها میپردازیم.
لوله درزدار، در ابتدا به صورت یک ورقه، وارد چرخه میشود و پس از صاف شدن و رد شدن از Ultrasonic Test وارد مرحله فرم گرفتن میشود که در این مرحله ابتدا لبههای ورقه به هم نزدیک میشوند و در مرحله Welding یا همان جوش دادن، لبههای ورقه به هم متصل میشوند و با گذر از مرحله اصلاح گرمایی و مرحله سرد شدن، وارد مرحله سایز زدن میشوند و توسط دستگاه برش به قطعات دلخواه تقسیم میشوند.
ساخت لوله بدون درز از این مراحل تبعیت میکند: اولین مرحله که در شکل ذکر نشده است، مرحله برش میباشد. در این مرحله شمشها را در سایزهای مورد نظر برش میدهند و سپس برای شروع مرحله گرما دادن(Heating) وارد کوره میشوند. پس از خروج از کوره شمشها وارد مرحله Piercing(سوراخ کردن) میشوند و در این مرحله شمش ها را با یک میله تیز(مثلا میلگرد) سوراخ میکنند. سپس در مرحله Elongating فولاد را با عبور از دستگاه مخصوص گرد و همگن میکنند. مرحله بعدی با توجه به شکل، مرحله plug mill است، که در اینجا سنبه مورد نظر را با قدرت به داخل شمش میفرستند و لوله بدون درز را کامل میکنند. پس از این مرحله، در قسمت Reeling به گرفتن تاب لوله میپردازند (از داخل لوله را همگن میکنند). در مرحله Sizing لوله بدون درز را تحت کشش قرار میدهند تا به اندازه مورد نظرشان برسد. در مرحله بعدی همانطور که از اسم آن پیدا است، لولهها را خنک میکنند (با آب سرد) و بعد وارد مرحله Straightening یا صاف کردن نهایی میرسیم. با توجه به شکل در این جا یا لوله به دلخواه ما هست و برای یک سری تست آماده میشود یا لوله به دلخواه ما نیست، در این حالت دوباره گرم میشود و مرحله کششی و صاف کردن را مجدد طی میکند تا دلخواه ما شود. در انتها لوله بدون درز وارد مراحل آزمایش میشود و ضایعات باقی مانده کاملا از لوله بدون درز جدا میشوند (مرحله crop shearing and beveling ) و پس از گذراندن مراحل ، مشابه لوله درزدار وارد تست اولتراسونیک میشود و در نهایت لوله بدون درز بسته بندی شده و برای خریدار ارسال میشود.
لوله مانیسمان در رده های 10،20،30،40،80،120،160 تولید و در بازار عرضه می شوند. در این جا سه نوع از پر کاربردترین های آن را توضیح می دهیم.
لوله مانیسمان رده 80
لوله مانیسمان ۸۰ به دلیل استحکام و مقاومت بالا در صنایع مختلف مانند پالایشگاه ها، پتروشیمی، گاز کشی، ساختمان سازی کاربرد دارد.این لوله ها برای مناطق با فشار و دمای بالا استفاده می شوند.
لوله مانیسمان ۸۰ از بقیه انواع آن ضخیم تر است و به همین دلیل محکم تر است و دارای مقاومت بالایی است. لوله مانیسمان 80 در سایز های مختلف ۱/۲ تا 34 تولید می شود.
قیمت لوله مانیسمان 80 نیز با سایر انواع آن متفاوت است.لوله های 80 و 40 بهم شباهت زیادی دارند و رنگ آن ها باهم متفاوت است.
لوله مانیسمان رده 40
لوله مانیسمان 40 از انواع لوله مانیسمان است و برای ساخت آن استوانه فولاد حرارت داده می شود و مواد درون استوانه بیرون آورده می شود و لوله ساخته می شود.
لوله مانیسمان رده 40 مقاومت خوبی دارد و در صنایع مختلف استفاده می شود، یکی از کاربردهای آن در آتش نشانی است.
لوله مانیسمان رده 20 نیز مانند سایر انواع لوله های بدون درز با شمش استوانه فولاد تولید شده و با حرارت بالا شکل دلخواه به آن داده می شود.
برای اطلاع از قیمت لوله بدون درز با ما تماس بگیرید.تلفن:02188812694 / 02188812695 / 02188812639 / 02188323246 / 02188329465